یزد سرزمین قدرشناسی

ایسنا/یزد یک فعال میراث فرهنگی با بیان این که یزد همیشه با سه واژه «قنات»، «قنوت» و «قناعت»، شناخته‌اند، گفت: باید یک «قاف» دیگر به این واژه‌ها اضافه کنیم؛ «قدرشناسی»

محمد حسینی امروز شنبه در یادداشتی اظهار کرد: یزد، سرزمین قدرشناسی است؛ در یزد، قدر آب را می‌شناختند؛ در یزد، قدر سایه را می‌شناختند؛ در یزد، قدر آفتاب را می‌شناختند؛ در یزد، قدر آسمان را می‌شناختند.

در یزد، باد، شان و منزلتی داشت و مقامی به نام بادگیر. یزد، شهر همنشینی، هم‌سازی و هم‌سایگی بود؛ همنشینی آب، سایه و خاک در قنات‌ها؛ همنشینی آفتاب، باد و سایه در تالارها و بادگیرها؛ همزیستی ادیان در کنار یکدیگر.

یزد، شهر مردمانی از جنس آفتاب بود؛ مردمانی که سوختند و ساختند، خانه‌هایی از جنس خاک. وقتی مردمان یزد با طبیعت خشک و خشن این سرزمین مواجه شدند،  رو به آسمان بردند و دل در زمین و با حفر قنات‌ها، حیات را به این خطه بخشیدند.

چه زیباست تعبیر «دارالعباده» برای شهری که پنجره‌های آسمان به روی آن بسته، اما چشم‌های امید، گشاده است.

قناعت، شرط زندگی در یزد است و آن‌گاه که قناعت با صناعت همراه شد، خانه‌ها، مساجد، گنبدها و بادگیرهایی را پدید آورد که یزد را نگین کویر نامیدند.

یزد؛ سرزمین همزیستی آب و آتش؛ یزد، جایی که آب و آتش هزاران سال در کنار هم زیسته‌اند؛ آب در قنات‌ها، آتش در آتشکده‌ها.

یزد، تنها شهر میراث جهانی ایران و نگهبان فرهنگ ایرانی است. شهرت یزد نه به‌واسطه حاکمان و بناهای آنان، بلکه به دلیل تلاش و خلاقیت مردمانش است. مردمان این سرزمین، از آب و آتش، از طبیعت و فرهنگ، محافظت کرده‌اند.

یزدی‌ها قانع‌اند، اما محروم نمی‌مانند؛ حتی اگر کمتر از ۵ درصد از آب زاینده‌رود سهم‌شان باشد. این سهم ناچیز نیز نتیجه خشکی قنات‌ها و ناکارآمدی ما در احیا و بهره‌برداری از آن‌هاست. اما بحران آب، نتیجه مدیریت نادرست منابع است؛ مشکلی که نه مختص یزد است و نه محدود به یک استان.

ایران را همه ایرانیان ساختند؛ یزد را فقط یزدی‌ها نساختند، اصفهان را فقط اصفهانی‌ها آباد نکردند؛ ایران را همه ایرانیان ساختند؛ یزدی، اصفهانی، تهرانی، تبریزی، کرمانی، خراسانی، گیلانی، سیستانی و …

روزی، ایرانیانی بودند که سرزمین خود را می‌شناختند، تاریخ و تجربه تاریخی، آموزگار آنان بود. آن‌ها می‌دانستند که کوه، کویر، جنگل، دریا، رود و آسمان، مرزهای سیاسی ندارند؛ این‌ها دارایی‌های یک سرزمین‌اند و متعلق به همه مردم آن.

یزد؛ سرزمین دانش آب و مردمان یزد، همیشه در پی صلح بوده‌اند. طبیعت شاید با یزد قهر کرده و در عطای آب خساست به خرج داده باشد، اما یزدی‌ها با چشم دل، آب را در اعماق زمین دیدند و با دانش قنات، آن را استخراج کردند و از هر قطره، زندگی ساختند.

راه‌حل، نه در تقابل که در بازگشت به تجربه تاریخی و شناخت سرزمینمان است و بدانیم که تکیه بر میراث فرهنگی، صنایع‌ دستی و گردشگری که کمترین نیاز به آب و بیشترین بازده اقتصادی را دارد، یک راه‌حل است.